Trong hành trình nuôi dạy con cái, không ít bậc phụ huynh gặp phải những khó khăn do thiếu kinh nghiệm hoặc kiến thức cần thiết. Những sai lầm này không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ mà còn gây ra những hậu quả lâu dài trong cuộc sống của con. Hãy cùng GPA Camps nêu bật 24+ những sai lầm của bố mẹ khi dạy con thường gặp phải và các giải pháp khắc phục hiệu quả nhé!
I. Tầm quan trọng của việc dạy con đúng cách
Việc dạy con đúng cách rất quan trọng bởi vì nó giúp trẻ phát triển nhân cách tốt hơn, biết trung thực, tôn trọng người khác và hành xử có đạo đức. Ngoài ra, trẻ được giáo dục tốt sẽ nâng cao được khả năng học tập, phát triển kỹ năng tư duy, sáng tạo và tự học, đồng thời sẽ được trang bị những kỹ năng sống như quản lý thời gian và làm việc nhóm.
Nếu những sai lầm của bố mẹ khi dạy con không xảy ra thì mối quan hệ giữa các thành viên cũng được củng cố, tạo dựng tình cảm bền chặt. Trẻ được giáo dục đúng cách sẽ trở thành công dân có ích, biết tôn trọng luật pháp và giảm thiểu các tệ nạn xã hội. Đồng thời, trẻ sẽ dễ dàng phát triển lòng tự tin, tự trọng, biết quản lý cảm xúc và sẵn sàng đối mặt với thách thức trong tương lai.
Dạy con đúng cách không chỉ mang lại lợi ích cho chính trẻ em mà còn góp phần tạo dựng một xã hội tốt đẹp hơn. Đây là trách nhiệm và nghĩa vụ của mỗi bậc cha mẹ, cần nhiều sự đầu tư về thời gian, tình cảm và công sức để đảm bảo trẻ em phát triển toàn diện và hạnh phúc.
II. Tổng hợp 24+ những sai lầm của bố mẹ khi dạy con
1. Làm hư con
Một trong những sai lầm của bố mẹ khi dạy con đó là nuông chiều bé quá mức. Với bản năng làm phụ huynh, ai cũng muốn dành những điều tốt nhất cho con cái, tuy nhiên nuông chiều quá mức sẽ khiến trẻ trở nên ích kỷ, đòi hỏi và không biết chia sẻ với người khác.
Do đó, để tránh làm hư con cái trong quá trình phát triển, cha mẹ cần thiết lập giới hạn rõ ràng, không đáp ứng mọi yêu cầu của trẻ ngay lập tức, dạy trẻ biết chờ đợi và hiểu giá trị của sự chia sẻ.
2. Thiếu kỷ luật
Nếu bố mẹ không có nguyên tắc hoặc quy định rõ ràng sẽ khiến trẻ không biết tuân thủ và dễ vi phạm những sai lầm. Đây cũng là một trong những sai lầm của bố mẹ khi dạy con thường gặp. Để giải quyết sai lầm này cha mẹ cần xây dựng các quy tắc và kỷ luật nhất quán, giải thích lý do và hậu quả của việc vi phạm để trẻ hiểu và tuân theo.
3. Không quan tâm đến các mối quan hệ của con
Nhiều phụ huynh hiện nay do bận rộn với công việc nên thường xuyên bỏ qua bạn bè và môi trường xung quanh của trẻ, dẫn đến việc trẻ có thể kết bạn xấu hoặc cảm thấy cô đơn. Điều này rất nguy hiểm bởi theo nghiên cứu, trẻ sẽ dễ dàng học theo thói quen của những người xung quanh lớn hơn rất nhiều so với người lớn. Cha mẹ cần khuyến khích trẻ kết bạn, tham gia các hoạt động xã hội, theo dõi và trò chuyện về các mối quan hệ của trẻ để hỗ trợ khi cần thiết.
4. Không để tâm đến việc học tập của con
Một trong những sai lầm của bố mẹ khi dạy con mà nhiều phụ huynh gặp phải là thiếu sự theo dõi và hỗ trợ trong quá trình học tập, phụ thuộc việc dạy trẻ hoàn toàn 100% vào cô giáo và nhà trường, điều này có thể làm trẻ mất động lực và kết quả học tập kém. Do đó, phụ huynh cần thường xuyên kiểm tra tình hình học tập, tạo môi trường học tập thoải mái và động viên, hỗ trợ trẻ khi cần thiết.
5. Khen ngợi, tung hô con quá mức
Khen ngợi quá mức khiến trẻ tự mãn, không nhận thức đúng khả năng của mình, dễ bị thất vọng khi gặp thất bại. Điều đó sẽ trở thành một trong những sai lầm của bố mẹ khi dạy con. Cha mẹ nên khen ngợi một cách hợp lý, tập trung vào nỗ lực hơn là kết quả, giúp trẻ nhận ra giá trị của sự cố gắng và tự cải thiện.
6. Đối xử với vợ/ chồng của mình không tốt
Môi trường gia đình không lành mạnh có thể làm trẻ cảm thấy bất an, học theo và phát triển hành vi tiêu cực. Cha mẹ cần tôn trọng và đối xử tốt với bạn đời, làm gương tốt cho con và xây dựng môi trường gia đình hòa thuận. Điều này sẽ giúp ích rất lớn đến sự phát triển sau này của con trong mặt thể hiện cảm xúc với mọi người xung quanh.
7. Không rèn luyện cho con biết chịu trách nhiệm
Trẻ không học được tính tự lập và trách nhiệm, dẫn đến việc phụ thuộc vào người khác. Để khắc phục những sai lầm của bố mẹ khi dạy con này, phụ huynh nên giao cho trẻ các nhiệm vụ phù hợp với lứa tuổi, khuyến khích hoàn thành và chịu trách nhiệm với hành động của mình.
8. Áp đặt lên con những kỳ vọng không thực tế
Gây áp lực quá lớn làm trẻ cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng và có thể tự ti khi không đạt được kỳ vọng. Cha mẹ nên đặt ra những mục tiêu thực tế, phù hợp với khả năng của trẻ, luôn động viên và hỗ trợ khi trẻ gặp khó khăn.
9. Không dạy con cách tự lập, tự chăm sóc bản thân
Ngay từ khi còn bé, nếu cha mẹ không dạy con cách tự lập sẽ là một trong những sai lầm của bố mẹ khi dạy con. Trẻ sẽ không phát triển được kỹ năng sống cần thiết và luôn phải dựa dẫm vào người khác. Cha mẹ cần hướng dẫn trẻ cách tự lập từ những việc nhỏ, khuyến khích trẻ tự làm và học cách chăm sóc bản thân. Ngoài ra, cha mẹ có thể đăng ký cho con tham gia các lớp rèn luyện kỹ năng như kỹ năng giao tiếp, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng ngoại ngữ,… để bé trở nên tự lập và trưởng thành hơn.
10. Không lắng nghe, tôn trọng ý kiến của con
Điều này sẽ làm trẻ cảm thấy không được coi trọng và có thể dẫn đến xung đột, khoảng cách với cha mẹ. Cha mẹ nên lắng nghe và tôn trọng ý kiến của trẻ, khuyến khích trẻ thể hiện suy nghĩ và cảm xúc của mình.
11. Hứa nhưng không làm
Đây là những sai lầm của bố mẹ khi dạy con vô tình gặp phải, điều này sẽ làm mất lòng tin của trẻ, khiến trẻ cảm thấy bị lừa dối và không tin tưởng cha mẹ. Bạn nên thực hiện đúng những gì đã hứa, nếu không thể thực hiện, giải thích lý do rõ ràng cho trẻ.
12. Đánh mắng con tại nơi đông người
Hiện nay, nhiều bậc phụ huynh đã có cập nhật nhiều phương pháp dạy con hiện đại nên những sai lầm của bố mẹ khi dạy con này thường rất ít. Hành động đánh mắng con tại nơi đông người sẽ gây tổn thương tâm lý, làm trẻ xấu hổ, mất tự tin và có thể trở nên lầm lì, nổi loạn. Cha mẹ cần giải quyết vấn đề một cách riêng tư, nhẹ nhàng và tôn trọng trẻ, tránh làm trẻ xấu hổ trước mặt người khác.
13. Luôn đưa ra mệnh lệnh và luôn chỉ trích con
Khi cha mẹ thường xuyên ra lệnh và chỉ trích, trẻ sẽ cảm thấy bị kiểm soát và không được tôn trọng, dẫn đến mất động lực và thiếu tự tin. Để khắc phục, cha mẹ cần khuyến khích sự độc lập của trẻ bằng cách cho phép trẻ tự quyết định các vấn đề cá nhân nhỏ, như chọn quần áo, chọn kiểu tóc yêu thích. Thay vì chỉ trích khi trẻ làm sai, hãy góp ý mang tính xây dựng, giải thích và hướng dẫn trẻ cách làm lại đúng.
14. Bất đồng trong quan điểm nuôi dạy giữa bố mẹ
Khi cha mẹ có bất đồng trong quan điểm nuôi dạy, trẻ sẽ cảm thấy rối loạn và không biết phải nghe theo ai, dễ dẫn đến mất phương hướng và thiếu sự nhất quán trong hành vi. Để khắc phục, cha mẹ cần thảo luận và thống nhất với nhau về các nguyên tắc và phương pháp nuôi dạy con cái, đảm bảo rằng cả hai đều đồng thuận trước khi áp dụng. Điều này có thể thực hiện bằng cách ngồi lại trao đổi một cách bình tĩnh, chia sẻ quan điểm và tìm ra giải pháp chung.
15. Quá nuông chiều con
Quá nuông chiều dẫn đến việc trẻ trở nên phụ thuộc, thiếu tự lập và kỹ năng đối mặt với khó khăn. Để khắc phục, cha mẹ cần giới hạn sự nuông chiều bằng cách thiết lập những quy tắc rõ ràng và nhất quán. Khuyến khích trẻ tự làm những việc phù hợp với lứa tuổi như tự mặc quần áo, dọn dẹp phòng,… Hãy dạy trẻ hiểu giá trị của lao động và sự nỗ lực bằng cách giao cho trẻ các nhiệm vụ nhỏ và khen ngợi khi trẻ hoàn thành.
16. Làm gương xấu cho con
Làm gương xấu cho con là một trong những sai lầm của bố mẹ khi dạy con mà bạn không nên bỏ qua. Khi cha mẹ làm gương xấu, trẻ dễ học theo những thói quen và hành vi không tốt, ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển nhân cách và đạo đức. Để khắc phục, cha mẹ cần tự kiểm điểm và điều chỉnh hành vi của mình, trở thành những tấm gương tích cực cho trẻ. Điều này bao gồm việc tuân thủ các quy tắc đạo đức, cư xử lịch sự và giải quyết các tình huống một cách bình tĩnh và hợp lý.
17. Luôn bào chữa cho những sai lầm của trẻ
Khi cha mẹ luôn bào chữa cho những sai lầm của trẻ, trẻ sẽ không học được cách chịu trách nhiệm và dễ trở nên thiếu tự giác, không biết sửa sai. Để khắc phục một trong những sai lầm của bố mẹ khi dạy con này, cha mẹ cần khuyến khích trẻ nhận lỗi và học hỏi từ những sai lầm của mình. Khi trẻ phạm lỗi, thay vì bào chữa, hãy nhẹ nhàng giải thích hậu quả của hành động đó và hướng dẫn trẻ cách khắc phục.
Cha mẹ nên tạo cơ hội cho trẻ tự sửa sai và khuyến khích sự trung thực. Bằng cách này, trẻ sẽ hiểu được tầm quan trọng của việc chịu trách nhiệm, phát triển tính tự giác và biết cách cải thiện bản thân. Điều này không chỉ giúp trẻ trở nên tự lập hơn mà còn xây dựng nền tảng vững chắc cho sự trưởng thành và thành công sau này.
18. Sai khiến, ra lệnh quá đáng cho trẻ
Khi cha mẹ sai khiến và ra lệnh quá đáng, trẻ sẽ cảm thấy bị áp đặt, mất tự do và có thể dẫn đến phản kháng hoặc trở nên thụ động. Để khắc phục, cha mẹ nên thay đổi cách giao tiếp bằng cách tôn trọng quyền tự quyết của trẻ. Thay vì ra lệnh, hãy đưa ra những gợi ý và hướng dẫn nhẹ nhàng, tạo điều kiện để trẻ tự lựa chọn và chịu trách nhiệm với quyết định của mình.
Ví dụ, thay vì ra lệnh “Dọn dẹp phòng ngay!”, hãy nói “Con có thể dọn dẹp phòng khi xong bài tập không?” Điều này giúp trẻ cảm thấy được tôn trọng và khuyến khích sự hợp tác tự nguyện.
19. Không cho con được bộc lộ cảm xúc
Việc không cho con được bộc lộ cảm xúc là những sai lầm của bố mẹ khi dạy con, khiến trẻ có thể cảm thấy bị bỏ rơi, không được quan tâm và khó thể hiện lòng tin tưởng. Để khắc phục, cha mẹ cần tạo một không gian an toàn và ủng hộ cho con để thể hiện và chia sẻ cảm xúc của mình. Hãy dành thời gian lắng nghe chân thành khi con muốn chia sẻ những suy nghĩ, cảm xúc của mình mà không có sự phán xét hay gián đoạn.
20. Luôn giúp đỡ khi con gặp thất bại
Việc luôn giúp đỡ khi con gặp thất bại có thể làm trẻ trở nên phụ thuộc, thiếu lòng tự tin và không biết cách tự mình vượt qua khó khăn. Để khắc phục, cha mẹ cần khuyến khích trẻ học cách đối mặt với thất bại và tự mình tìm cách giải quyết vấn đề. Thay vì giải quyết hộ giúp con từng bước, hãy hướng dẫn trẻ nhận biết và học hỏi từ kinh nghiệm thất bại để trưởng thành hơn.
21. Bắt ép trẻ làm những điều con không muốn
Bắt ép trẻ làm những điều mà trẻ không muốn có thể khiến trẻ cảm thấy bị ép buộc, không được tôn trọng ý kiến và dẫn đến mâu thuẫn trong mối quan hệ gia đình. Để khắc phục, cha mẹ cần thực hiện việc thảo luận và thuyết phục trẻ hiểu lý do vì sao một hành động là cần thiết. Thay vì bắt ép, hãy thuyết phục trẻ bằng lý lẽ và cung cấp lựa chọn để trẻ cảm thấy có quyền lựa chọn và kiểm soát hành động của mình
22. Khiến con cảm thấy sợ mình
Đây là một trong những sai lầm của bố mẹ khi dạy con lớn nhất. Nhiều phụ huynh có quan điểm cũ sẽ nghĩ con sợ mình là sẽ nghe lời, ngoan ngoãn. Nhưng thực tế thì trái ngược hoàn toàn, trẻ có thể phát triển những cảm xúc tiêu cực và khó xử lý, ảnh hưởng đến sự tự tin và sự phát triển tâm lý của trẻ. Để khắc phục, cha mẹ cần dành thời gian để hiểu và cảm thông với cảm xúc của con.
Thay vì sử dụng sự đe dọa hay lời nói cay đắng, hãy sử dụng lời nói và hành động lịch sự, yêu thương và hỗ trợ. Cha mẹ cần tạo ra một môi trường an toàn và ủng hộ cho con để con có thể tự tin và phát triển khả năng tự lập. Bên cạnh đó, cha mẹ nên khuyến khích con nói chuyện và chia sẻ cảm xúc của mình để con có thể phát triển một cách toàn diện và vững chắc hơn.
23. Hay so sánh con với người khác
Thường xuyên so sánh con với người khác vô tình khiến trẻ cảm thấy bị áp lực, thiếu tự tin và có thể dẫn đến sự căng thẳng. Để khắc phục, cha mẹ cần tập trung vào việc khuyến khích và củng cố những phẩm chất tích cực và mạnh mẽ của con. Thay vì so sánh, hãy tập trung vào việc phát triển những sở thích và kỹ năng cá nhân của con.
24. Không tin tưởng trẻ
Việc không tin tưởng trẻ trở thành một trong những sai lầm của bố mẹ khi dạy con. Điều này có thể khiến trẻ cảm thấy bị bỏ rơi, thiếu tự tin và khó xây dựng mối quan hệ tốt với cha mẹ.
Để khắc phục, cha mẹ cần dành thời gian lắng nghe và tạo ra một môi trường tin tưởng cho con. Hãy khuyến khích và ủng hộ con trong mọi quyết định và hành động mà con chọn lựa, dù đó là thành công hay thất bại. Hãy cho con biết rằng cha mẹ luôn ở bên cạnh tin tưởng vào khả năng của con để giải quyết vấn đề và đạt được mục tiêu của mình.
Trên đây là 24+ những sai lầm của bố mẹ khi dạy con thường xuyên gặp phải. Nếu bố mẹ mong muốn thấu hiểu con cái hơn, đồng hành cùng trẻ phát triển kỹ năng mềm hoặc đăng ký cho con tham gia các lớp học kỹ năng phát triển, hãy liên hệ ngay tới GPA Camps để được các chuyên gia tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng nhất!
